بدون شک زبان مازندرانی یکی از مهم ترین مشخصه های فرهنگ مازندرانی است.
نمی توان فرهنگ مازندران را بدون این زبان تصور کرد. بعد از تسلط صفویان بر مازندران و از بین بردن حکومت فرمانروایان محلی، به دلیل عدم استفاده از این زبان در مکان های رسمی به تدریج از شمار گویشوران زبان مازندرانی کاسته شده است و امروزه این زبان در خطر انقراض قرار دارد.
در دنیای امروز که با پیشرفت سریع فناوری تغییر سرعت بیشتری به خود گرفته است و ارتباطات بین ملت ها گسترش یافته است ما هر روز شاهد ورود واژه هایی تازه به زبان هایی هم چون مازندرانی (که غالبا فاقد رسمیت می باشند) هستیم. برای زبان رسمی کشور که فارسی است ما نهادی داریم به نام فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی که ضمن تدوین دستور این زبان به معادل سازی برای واژه های بیگانه می پردازد.
متاسفانه ما چنین نهادی برای زبان مازندرانی نداریم. عدم وجود یک دستور زبان مدون برای زبان مازندرانی و هم چنین عدم معادل سازی برای واژه های بیگانه در زبان مازندرانی ، استفاده از آن را در دنیای امروز مشکل ساز می کند. این مشکل به ویژه در زمینه نوشتار مقالات علمی بیشتر نمایان می شود.
امروزه بسیاری از مازندرانی زبانان در گفتار این زبان دچار مشکلات فراوان دستوری و واژگانی هستند که این مسئله به خاطر تاثیر بیش از حد زبان فارسی و استفاده همه جانبه از آن در مدارس و رسانه های استان است. به عنوان فردی که در زمینه نوشتار زبان مازندرانی در نسخه مازندرانی دانشنامه ویکی پدیا فعالیت داشته ام همیشه این مشکل را احساس کرده ام و در این زمینه به ویژه الفبا با دیگر دوستانی که در این زمینه با یکدیگر همکاری داشته ایم همیشه اختلاف داشته ام. امروزه افرادی که در زمینه مازندران شناسی فعالیت می کنند و دلسوز فرهنگ این خطه هستند باید با تشکیل نهادی همانند فرهنگستان برای زبان مازندرانی به تدوین یک دستور زبان مشخص و معادل سازی برای واژه های بیگانه در آن بپردازند.
اگر روزی بخواهیم به آموزش زبان مازندرانی در مدارس و دانشگاهها بپردازیم قطعا بدون وجود چنین نهادی با شکست مواجه خواهیم شد. نکته دیگر تدوین یک لهجه معیار برای زبان مازندرانی است. زبان مازندرانی دارای لهجه های بسیاری است که اختلاف فاحشی بین برخی از آنها از نظر تلفظ واژگان و گاهی اوقات دستوری است و تدوین یک لهجه واحد که برای همه مازندرانی زبانان قابل فهم باشد ضروری به نظر می رسد.
در زبانهایی هم چون فارسی که طی صدها سال زبانی رسمی بوده اند به صورت تدریجی یک لهجه معیار به وجود آمد که از آن در سطوح رسمی استفاده می شود. امیدواریم که همه این ضرورت ها توسط فعالان و مسئولان فرهنگی مازندران درک شود و اقداماتی موثر در این زمینه ها صورت گیرد.

عسکر صادقی